MUSTAFA OKÇU YAZDI: Şİ'R-PENÇE "POETİK / POLEMİK"

Şiir, edebiyatla hemhâl olanların önem ve değer atfettikleri bir tür olmakla birlikte edebiyatla ilgisi veya uğraşı olmayanların karşı koyamadıkları bir çekim gücüne sahiptir. Şiirin bu çekim kuvveti hasebiyle insanlar üzerinde müthiş bir tesiri vardır. Herkesin adını bildiği veya hafızasının bir köşesinde yer verdiği bir veya birkaç şiir vardır.

Bu edebî gelenek ile meşgul olanlar ve olmayanlar arasında büyük bir fark ve anlayış hâli vardır. Şiir türünün sevdalıları ve şiirin lezzetini tadanlar ise bu edebî türün deryasında yol almaktan zevk alırlar.

Cevat Akkanat, şiir mevzu bahis olunca anılması gereken ve bilhassa İkinci Yeni üzerine kaleme aldığı eseri ile akılda tutulması gereken bir isim. Akkanat, şiirin sadece edebî zevk ile olan ilişkisini değil; şiirin dünya görüşü, felsefe, varlık, toplum, ekonomi, siyaset ve insan hayatı gibi temel kavramlar üzerinden irdeleyen birisi. Yazmış olduğu şiirler ve şiire ilişkin yazılarda bunu gözlemlemek mümkündür.

Şi'r Pençe SR Yayınevi tarafından basıldı. Kitap, Akkanat’ın başta Likâ Edebiyat dergisi olmak üzere, farklı yayın organlarında yayımlanmış yazılarının derlemesinden oluşuyor. Yazar, bu metinlerin pek çoğunu Can Siirt müstear adıyla kaleme almış. Cevat Akkanat belirli tarihî aralıklarla kaleme aldığı bu yazılarını genel bir çerçeve sunarak bir araya getirmiş. Dolayısıyla kitap başından sonuna kadar bir bütünlük içerisinde okunabiliyor.

Akkanat, özellikle tenkit münasebetiyle ele aldığı yazılarında kimi zaman köşede kalmış ya da belirli çevrelerin kasıtlı olarak dikkate almadıkları veya kanonik olanın ötekileştirmeye teşebbüs ettiği şairlerle ilgili değerlendirmelerde bulunuyor. Yazar, kimi yerlerde ise resmî ideolojinin surlarına çekilip yüksek kulelerden şiire ve şaire dair konuşanlar ile polemiklere girişiyor. Yer yer ateşli ve yüksek tansiyonu olan bu yazılardan ötürü olsa gerek yazar işin ciddiyetine ve üstlendiği sorumluluğa binaen kitabın adını Şi'r Pençe olarak düşünmüş olmalı. 

Okuduğumuz bu kitabın şair, şiir ve dünya görüşü ekseninde kaleme alınmış olduğunu ve belirli noktalarda dikkate şayan olduğunu belirtmek gerekir. Kimi yerlerde şiirlere yönelik tahlillerin belirli pasajlar üzerinden olması tenkit ve değerlendirmelerin yeterli olup olmadığı noktasında bizi düşündürüyor. Cevat Akkanat’ın kitap boyunca kaleme aldığı yazıların içerik ve yazım kısmının biraz daha geniş tutulması okuyucu açısından daha doyurucu olabilirdi.

Genel olarak baktığımızda ise şiir ve şairin duruşuna dair bir şairin tenkit, gözlem ve düşünce dünyasına göz atmış olmak keyif verici. 

Kaynak: Sebîlürreşad Dergisi, S. 1054 [Temmuz 2020), s. 29.