WERNER ASPENSTRÖM'ÜN SÖYLEDİĞİ

Son dönem İsveç şiirinin önde gelen şairlerinden birisi. 1980'de seçildiği İsveç Kraliyet Akademisi üyeliğine bir süre sonra elinin tersini göstermiş. 

1945 Sonrası İsveç Şiiri Antolojisi'ni (Haz: Lütfi Özkök-Yüksel Peker, YKY, İst., 1996, s. 41-62) okurken tanıdım Werner Aspenström'ü (1918-1997). 

Öykü, tiyatro ve deneme türü eserler de veren şairin edebî kişiliği hakkında şöyle deniyor antolojide: "Çaresizlik duygusu ve düşsel güzellikler arasında gider gelir şiirlerinde." Hayatın korku ve endişe verici yönleriyle yüzyüze gelmişliğin şiirlerini verdiğine dair cümleler de var metinde. Fakat doğaya sığındığı da kaydediliyor. Sözü buradan alıp dallandırıp budaklandıralım. Madem doğadan bahsediyoruz!

Aspenström'ün "Beni de Alın Oyununuza" şiiri bu anlamda tutamaklar veriyor bize. İşte Yüksel Peker tercümesiyle o şiir:

"Ben de binmek istiyorum beyaz atlara

Bir o kadar da siyah atlara

Hiç itiraz etmeden dinleyeceğim

Hem günün hem gecenin habercisini

Dört kuleye birden çıkıp izleyeceğim

Meydanda toplanmış savaşçıları

Ben de katılmak isterim sonuna oyunun

Ortak olmak üstün kralın zaferine

Bir de yenik kralın yanında bulunmak

Kaçarken meydanda etrafı çepçevre

Beni de alın siyah beyaz oyununuza

Bırakın haykırayım çığlığını tüm canlıların" (s. 50)

"Meraklısı için notlar"ı olmadığına göre, bu şiiri belki -büyük ihtimalle- yazılış bağlamından koparıp atacağım. Olsun. Bir okur olarak buna hakkım olduğunu düşünüyorum!

Neyse, şiirde "beyaz atlar", "siyah atlar", "meydanda toplanmış savaşçılar", "oyun", "üstün kralın zaferi", "yenik kralın kaçışı", "tüm canlıların çığlığı" gibi metaforik unsurlardan tutarsam, mesele kalmaz sanırım.

Şairler böyledir, iki arada bir derede kalırlar. Filler tepinir, onlar çim misali kalakalır.

Sosyal bir betimleme. Gayet anlamlı. Üstelik coğrafyamızda sık sık gözlemleriz, yaşarız, maruz kalırız benzeri sahnelere... 

Üstelik son yıllarda daha bir arttı. Eskiden on yılda bir olurdu, şimdi her an yaşanırmış gibi...

Ne kalıyor bize? Dedik ya, çığlığını haykırmak tüm canlıların...

Ankara, 9 Şubat 2020