Babalar ve Oğullar romanında Turgenyev’in üç erkeğin merkezine
yerleştirdiği feminen bir kahramanı vardır: Feniçka. Üç erkek kahraman ise:
Nikolay Petroviç, Pavel Petroviç ve Bazarov… Bunları ben Feniçka’nın FKB’si
olarak alıyor, sırasıyla Nikolay’a Fizik, Pavel’e Kimya, Bazarov’a ise Biyoloji
diyorum.
Şimdi, Feniçka’yı bu FKB’nin her bir şahsı ile ayrı ayrı ele alalım. Ama
önce gelin şu merkezî gücü, Feniçka’yı tanıyalım:
Feniçka, biraz sonra tanıtacağımız Nikolay’ın birlikte yaşadığı genç
kadındır. “Resmî” bir evlilik yoktur aralarında. Bununla birlikte, aşağıda da
göreceğimiz gibi, başkaları da vurgundur ona.
Babalar ve Oğullar anlatıcısı onu şöyle tanıtır: Pembe-beyaz yüzü, yumuşak
saçları, koyu renk gözleri, çocuk dudağı gibi kabarık kulakları, yumuşak
elleri, ince derisi ve sevimli yüzü ile genç bir kadındır. 23 yaşlarındadır. Yusyuvarlak omuzları olan
Feniçka’nın dış tasviri başına örttüğü
bir aksesuar ile tamamlanır.
O, utangaçlığı, kısık sesliliği ve masumiyet timsali oluşu ile de bir roman
yazarının elini güçlendiren kahramandır.
1. Feniçka-Fizik: İşleri iyi gitmeyen bir aristokrattır Nikolay. İki yüz
kişilik bir malikanesi, kendi ifadesiyle “iki bin dönümlük bir çiftliği”
vardır. Okuma yazma bilmeyen kaba saba bir generalin oğlu olarak dünyaya
gelmiş, on dört yaşına kadar ucuz öğretmenlerin, laubali yaverlerin elinde
büyümüştür. Kendisine cesaretsizliğinden ötürü okulda ödlek lakabı uygun
görülmüş, orduya girdiği günlerde ayağı kırıldığından “azıcık topal” kalmıştır.
18 yaşlarında üniversiteye girmiş, 1835’de üniversiteyi bitirmiş, babasının
ölümünden hemen sonra oturduğu evin sahibinin kızıyla evlenmiş, bu evlilikten
Arkadiy dünyaya gelmiştir. Evliliğin onuncu yılında karısı ölen Niikolay’ın
acısı büyük olmuştur. Avrupa’ya gitmek istemiş, fakat oradaki karışıklıklardan
ötürü köyüne yerleşmiştir.
“Azıcık topal”lığı askerlikten kalan Nikolay’ın saçlarındaki aklar da
karısının öldüğü yılların mirasıdır. Biraz şişman ve kamburdur. Anlatıcı onun
44. yaşından haberler verir bize. Nikolay şiir ve sanat düşkündür. Bazarov ise
onu modası geçmiş birisi olarak görür. Duygusallığıyla ön plandadır. Pavel ise “hoşgörülü ve alçakgönüllü” diye niteler
Nikolay’ı.
On yıl evli kaldığı karısı Maşa’nın ölümünden sonra evlenmeyen Nikolay, bir
taşra kasabasındaki handa tanıştığı Feniçka’yla annesini kendi çiftliğine alır.
Feniçka’nın annesi Arine öldükten sonra Nikolay genç kızla birlikte yaşamaya
başlar. Nikolay bu fizikî ilişkiyi en yakınlarına açıklarken bile
zorlanmaktadır. Örneğin oğlu Arkadiy’in Feniçka ismini yüksek sesle söylemesini
bile istemez.
Nikolay ile Feniçka ilişkisinde trajedi yoktur. Nikâhsız süren ilişki kendi
içinde herhangi bir problem doğurmaz. Hatta romanın sonlarında onların
nikâhlandıklarına şahit oluruz.
2. Feniçka-Kimya: Pavel, kardeşi Nikolay’ın metresi Feniçka’ya karşı gizli
bir ilgi duymaktadır. Bu yüzden arada bir çıkıverir Feniçka’nın karşısına.
Feniçka ise Pavel’den çekinmektedir: Önceleri kendisiyle hiç
konuşmamasından, sonraları ise takip ettiği düşüncesinden...
İşte bir gezinti sırasında korktuğu başına gelir. Bazarov’un, Feniçka’nın
rızası olmadan kendisini öpmesini Pavel görmüştür.
Hemen hatırlatalım, Pavel ile Bazarov arasında geçen düello bu olaydan
sonra gerçekleşmiştir.
Pavel, Feniçka’da eski sevgilisi Prenses R’yi görür. Hatta bunu hastalıktan
yattığı bir gün, Nikolay’a söyler. Buna ilgisiz kalan Nikolay Petroviç,
ağabeyindeki eski sevdanın alevlendiğini düşünür. Pavel ise Feniçka için
konuşmaktadır: “Ah, uçarı yaratığı ne kadar da seviyorum. (...) Alçağın biri
ona dokunsun, buna dayanamam...” (s.298) “Alçağın biri”, elbette Bazarov’dur.
Pavel hastayken Feniçka ona yardım eder. Bu yardımların sonuncusunda Pavel
Feniçka’yla çeşitli hususları konuşur. Hatta Bazarov’un öpme girişimini bile
dile getirir. Feniçka suçsuz olduğunu, Nikolay Petroviç’i kimseye
değişmeyeceğini söyler ve gözyaşlarını sel eder. Pavel ise “içinde mahvolmuş
bütün bir hayat” ile titreyip kalır.
Bu olaydan sonra Pavel anlayacaktır ki Feniçka’yla kimyaları
uyuşmamaktadır. Pes eder, kardeşi
Nikolay’dan, Feniçka ile nikâh yapmasını ister.
3. Feniçka-Biyoloji: Bazarov Feniçka’yı ilk gördüğünde onu “Ne şirin şey!”
(s. 84) diyerek işaret eder. Feniçka’nın
kim olduğunu Bazarov’a Arkadiy anlatır. Bazarov onunla tanışmak ister ve
tanışır.
Bazarov’un Kirsanovlar içinde içini dökememekle birlikte seve seve sohbet
ettiği tek kişi Feniçka olur. O da Bazarov’a karşı rahattır, güven
duyabilmektedir. Hatta bu ikili birbirlerinden hoşlanmaktadırlar. Bu
hoşlanmanın derin bir aşk serüveni oluşturmadığı açıktır. Bir gezinti sırasında
Bazarov’un Feniçka’yı öpmesinden sonra ise birliktelik pek olmaz.
Pavel ile yaptığı düellodan sonra Kirsanovlar’dan ayrılırken Bazarov
Feniçka’yla vedalaşamaz. Onunla sadece bakışır ve kendi kendine “Buralarda
solup gidecek besbelli!” (s.300) diye söylenir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder